De Zaaier is een grote aquarel van bijna drie bij vier meter. Deze werd in 1909-1910 geschilderd door de Nederlandse kunstenaar Johan Thorn Prikker, in opdracht van de gemeente Rotterdam. De bedoeling was om het werk aan te bieden aan Het Comité bij de uitbreiding van Het Graanhuis in 1911. Het zou echter nog tot 1946 duren voor Het Comité het schilderij ook daadwerkelijk in handen kreeg.
Nadat het werk was afgerond, weigerde de gemeente Rotterdam namelijk om het te kopen. Zo belandde het dus niet bij Het Comité, maar in de collectie van kunstverzamelaar Hugo Tutein Nolthenius. Na de Tweede Wereldoorlog werd het schilderij uit zijn nalatenschap geschonken aan Het Comité, waardoor het alsnog bij de beoogde eigenaar terechtkwam.
Geen plaats voor De Zaaier
Het Comité zelf maakte op dat moment een onzekere periode door. Het Graanhuis was door het Duitse bombardement van Rotterdam volledig verwoest, waarna verschillende plannen voor het kopen of bouwen van een nieuw pand vooralsnog niets opleverden. Het Comité was tijdelijk gehuisvest in het gebouw van de Beurs van Koophandel, maar voor het schilderij was daar geen plaats. Daarom werd het in bruikleen afgestaan aan Museum Boijmans Van Beuningen.
Ook in het nieuwe pand - dat Het Comité in 1957 in gebruik nam – vond de vereniging geen plek voor het kunstwerk. ‘Te overheersend’, zo was het oordeel van enkele bestuursleden. Het schilderij lag daarom nog enkele jaren opgeslagen in de kelder van Museum Boijmans Van Beuningen. Maar ook daar was ruimtegebrek een probleem, waardoor het in 1968 een nieuwe bestemming kreeg. Het werk werd opgenomen in een retrospectieve tentoonstelling van het werk van Johan Thorn Prikker in het Stedelijk Museum in Amsterdam.
Omvang was het probleem
Het werk wisselde daarna nog meerdere keren van locatie, maar keerde nooit terug bij Het Comité. Aanvankelijk leek het een permanente bestemming te krijgen in agrarisch themapark De Flevohof. Toen het park echter failliet ging, was wederom de vraag waar het schilderij naartoe moest. Het kwam vanaf 1994 enkele jaren in het World Trade Center in Rotterdam te hangen, maar begin deze eeuw vormde de grootte van het werk opnieuw een probleem. Als oplossing werd het schilderij uiteindelijk geschonken aan het Museum Rotterdam, waar het anno 2022 nog altijd te bewonderen is.
Glas in lood
Ook in het stadhuis van Rotterdam is nog altijd een kunstschenking van Het Comité te zien. De vereniging schonk tijdens de bouw van het stadhuis tussen 1914 en 1920 namelijk tien gebrandschilderde ramen. Deze bestaan onder meer uit drie dubbele ramen, waarop het zaaien, het maaien en de handel van graan staan afgebeeld. De overige ramen laten de aanvoer en het vervoer zien. Deze kunstwerken zijn te zien in de hal van het stadhuis, tegenover de eretrap.
Nadat het werk was afgerond, weigerde de gemeente Rotterdam namelijk om het te kopen. Zo belandde het dus niet bij Het Comité, maar in de collectie van kunstverzamelaar Hugo Tutein Nolthenius. Na de Tweede Wereldoorlog werd het schilderij uit zijn nalatenschap geschonken aan Het Comité, waardoor het alsnog bij de beoogde eigenaar terechtkwam.
Geen plaats voor De Zaaier
Het Comité zelf maakte op dat moment een onzekere periode door. Het Graanhuis was door het Duitse bombardement van Rotterdam volledig verwoest, waarna verschillende plannen voor het kopen of bouwen van een nieuw pand vooralsnog niets opleverden. Het Comité was tijdelijk gehuisvest in het gebouw van de Beurs van Koophandel, maar voor het schilderij was daar geen plaats. Daarom werd het in bruikleen afgestaan aan Museum Boijmans Van Beuningen.
Ook in het nieuwe pand - dat Het Comité in 1957 in gebruik nam – vond de vereniging geen plek voor het kunstwerk. ‘Te overheersend’, zo was het oordeel van enkele bestuursleden. Het schilderij lag daarom nog enkele jaren opgeslagen in de kelder van Museum Boijmans Van Beuningen. Maar ook daar was ruimtegebrek een probleem, waardoor het in 1968 een nieuwe bestemming kreeg. Het werk werd opgenomen in een retrospectieve tentoonstelling van het werk van Johan Thorn Prikker in het Stedelijk Museum in Amsterdam.
Omvang was het probleem
Het werk wisselde daarna nog meerdere keren van locatie, maar keerde nooit terug bij Het Comité. Aanvankelijk leek het een permanente bestemming te krijgen in agrarisch themapark De Flevohof. Toen het park echter failliet ging, was wederom de vraag waar het schilderij naartoe moest. Het kwam vanaf 1994 enkele jaren in het World Trade Center in Rotterdam te hangen, maar begin deze eeuw vormde de grootte van het werk opnieuw een probleem. Als oplossing werd het schilderij uiteindelijk geschonken aan het Museum Rotterdam, waar het anno 2022 nog altijd te bewonderen is.
Glas in lood
Ook in het stadhuis van Rotterdam is nog altijd een kunstschenking van Het Comité te zien. De vereniging schonk tijdens de bouw van het stadhuis tussen 1914 en 1920 namelijk tien gebrandschilderde ramen. Deze bestaan onder meer uit drie dubbele ramen, waarop het zaaien, het maaien en de handel van graan staan afgebeeld. De overige ramen laten de aanvoer en het vervoer zien. Deze kunstwerken zijn te zien in de hal van het stadhuis, tegenover de eretrap.
